C.9 Redukcja liczebności ssaków drapieżnych w Borach Dolnośląskich

  • Drukuj

W Borach Dolnośląskich redukcja liczebności łownych ssaków drapieżnych: lisa (Vulpes vulpes). kuny leśnej (Martes martes) i domowej (Martes foina), jenota (Nyctereutes procyonoides), borsuka (Meles meles). norki amerykańskiej (Neovison vison) oraz szopa pracza (Procyon lotor) prowadzona będzie na powierzchni ok. 67 tys. ha od III kwartału roku 2012 do końca lI kwartału roku 2018. Łącznie w ciągu trwania projektu planuje się odstrzał i odłów ok. 1680-2077 sztuk drapieżników. W obwodach łowieckich graniczących z terenem bezpośredniego oddziaływania projektu (Ośrodek Hodowli Zwierzyny Lasów Państwowych Nadleśnictwa Ruszów) metodą odstrzałów zakłada się uzyskanie docelowego zagęszczenia populacji ssaków drapieżnych na poziomie ok. 3,0 osobnika/1000 ha. Ponadto planuje się redukcję wcześniej dokładnie zlokalizowanych drapieżników (działanie D3), przez polowanie z użyciem psów norowców, jak również dozwolone obecnie prawem odłowy w pułapki żywołowne. Skutkowało to będzie uzyskaniem na omawianym terenie docelowego zagęszczenia ssaków drapieżnych wynoszącego ok. 2 osobniki/1000 ha, zalecanego na terenach, gdzie prowadzona jest restytucja zwierzyny drobnej oraz kuraków leśnych (Goszczyński, 1995; Panek, 2007) . Efekty odstrzału drapieżników monitorowane będą poprzez konieczność zgłoszenia wykonania odstrzału, przedstawienie dokumentacji zdjęciowej (stąd konieczność zakupu aparatów fotograficznych) oraz okazanie tuszy w wyznaczonym punkcie (w każdym z nadleśnictw - partnerów projektu wyznaczony będzie taki punkt). Pozostawione tusze poddawane będą utylizacji. W ramach projektu planuje się częściową rekompensatę kosztów pozyskania ssaków drapieżnych (premia finansowa) w wysokości 25 €/1 sztukę każdego z wymienionych gatunków łownych. Redukcja liczebności ssaków drapieżnych na terenie, gdzie głuszec występuje prowadzona będzie w okresie całego roku, natomiast na terenach przyległych zgodnie z „kalendarzem polowań". Ze względu na wysoką specjalistyczność przedsięwzięcia, oraz konieczność posiadania uprawnień oraz prawa do wydawania zezwoleń zadanie zostanie zlecone na zewnątrz. Wyniki licznych krajowych (Krupka et al. 1994; Ligocki 2007; Merta et al. 2007) i zagranicznych badań (Storaas and Wegge 1987; Bayne et al. 1997; Baines et al., 2004) wskazują, że jedną z głównych przyczyn regresu populacji głuszca jest presja drapieżników. W Polsce na sukces lęgowy oraz przeżywalność dorosłych głuszców wpływa przede wszystkim lis oraz kuna i jenot (Keller 2001; Zawadzka and Zawadzki 2003). Od polowy lat 90- tych XX w.(rozpoczęcie szczepień przeciwko wściekliźnie) do chwili obecnej liczebność lisa w Polsce wzrosła 4- krotnie, z ok. 50 tys. sztuk do 196 tys. osobników (Kamieniarz and Panek, 2010). W tym samym okresie 7-krotnie zwiększył się odstrzał kun, tchórzy i borsuków (Budna et al. 2009), co w kontekście niewielkiego zainteresowania skórami tych gatunków świadczy o drastycznym wzroście ich liczebności. Nadmierna presja drapieżników stanowiła barierę wielu programów restytucji kuraków, przesądzając wręcz o ich niepowodzeniu (Wagner 1987; Seiler et al. 2000, Bejcek et al., 2007; Straus i Sodeikat 2008). Wpływ drapieżnictwa jest najsilniejszy w okresie lęgowym, a presja skierowana jest głównie na gniazda, pisklęta i wysiadujące samice. Przy nadmiernych zagęszczeniach drapieżników, pomimo prawidłowo przebiegających toków straty w lęgach są tak duże, że stają się główną przyczyną regresu populacji głuszca (Storch, 2007). Dlatego podejmowanie działań związanych wyłącznie ze wzmocnieniem liczebności, kondycji genetycznej i ochroną biotopów głuszca bez radykalnej redukcji ssaków drapieżnych, zwłaszcza lisa jest działaniem zastępczym w stosunku do rzeczywistej przyczyny regresu tego gatunku. Cykliczna i systematyczna realizacja zadania jest kluczowa dla osiągnięcia głównego celu projektu, a jej niewykonanie może przesądzić o niepowodzeniu programu. Po zakończeniu projektu beneficjenci zobowiązują się do utrzymywania zagęszczenia ssaków drapieżnych na zaplanowanym poziomie ze środków własnych i zewnętrznych.