C.11 Poprawa stosunków wodnych w Borach Dolnośląskich poprzez budowę urządzeń małej retencji

  • Drukuj

Działanie polega na wybudowaniu 196 szt. drewnianych zastawek o stałej wysokości piętrzenia 40 cm oraz 100 oczek wodnych o łącznej powierzchni 0,25 ha. Będą one usytuowane w pobliżu wybudowanych zastawek, przez co zapewnią dostępność wody nawet w okresach długotrwałej suszy. Brzegi tych oczek będą tak wyprofilowane (kąt nachylenie skarp 1:4), aby dojście do lustra wody nie było utrudnione. Rozpoczęcie budowy, ze względu na korzystne warunki atmosferyczne planowane jest od III lub IV kwartału 2013 roku, a w latach 2014-2017 w każdym II, III i IV kwartale corocznie po 10 szt. zastawek oraz po 5 oczek wodnych na terenie każdego z nadleśnictw Borów Dolnośląskich, udostępniających teren na cele realizacji projektu. Powierzchnia oczek wynosić będzie od kilkunastu do kilkudziesięciu m2 z wodą dostępną przez cały rok. Brzegi oczek wodnych będą wyprofilowane, co zapewni łatwiejszy dostęp do wody oraz zapobiegnie ewentualnemu topieniu się piskląt. Ze względu na niewielką liczbę osób zatrudnionych w Nadleśnictwie oraz brak specjalistycznego sprzętu niezbędnego do wykonania działania, zadanie zostanie zlecone na zewnątrz. Obecność terenów podmokłych w ostojach głuszca jest bardzo istotna (Keller, 2000, 2001; Dzięciołowski, 1980). Wysoki poziom wód gruntowych jest naturalnym czynnikiem kształtującym optymalną dla gatunku strukturę przestrzenną i gatunkową drzewostanów oraz roślinności runa, co z kolei decyduje o ilości oraz jakości dostępnej bazy pokarmowej (Zawadzka i Zawadzki, 2003; Kaszuba, 2007). Obszary podmokłe oraz ich obrzeża są często wykorzystywane przez ptaki jako tereny żerowiskowe, ponieważ dostarczają większej ilości pokarmu, w tym owadów, które są szczególnie istotne dla piskląt w pierwszych tygodniach życia. Odpowiedni poziom wód gruntowych wpływa też na wytworzenie optymalnej struktury i składu gatunkowego roślinności (roślinność torfowiskowa) preferowanych jako pokarm w okresie wiosenno-letnim również przez ptaki dorosłe (Dziedzic et al. 2004). W okresie wiosenno-letnim bardzo duże znaczenie mają gatunki występujące na siedliskach podmokłych i bagiennych, a zwłaszcza wełnianki, żurawina, borówka bagienna, modrzewnica zwyczajna i bagno zwyczajne (Zawadzka i Zawadzki, 2006; Storch, 2007). Bory bagienne oraz bory wilgotne są w większości populacji nizinnych preferowanym miejscem tokowisk. Poza tym tereny podmokle są w znacznie mniejszym stopniu penetrowane przez drapieżniki (Czerkas, 2008). Prowadzone w Borach Dolnośląskich na szeroką skalę w latach 60-tych i 70-tych prace melioracyjne doprowadziły do zaniku i degradacji niezwykle istotnych dla prawidłowego funkcjonowania populacji głuszca śródleśnych terenów podmokłych (Bena, 2002). Niezbędne są więc działania mające na celu podniesienie poziomu wód gruntowych oraz poprawę stosunków wodnych na terenie objętym projektem. Brak takich działań spowoduje dalsze ubożenie szaty roślinnej, głównie runa leśnego, co wpłynie na ograniczenie zapasu oraz różnorodności potencjalnej bazy pokarmowej głuszców. Może to stanowić istotny czynnik wpływający negatywnie na kondycje, przeżywalność i sukces lęgowy głuszców. Rezultatem rzeczowym działania będzie powstanie 196 piętrzeń na ciekach oraz 10 oczek wodnych (wodopojów dla głuszca i innych zwierząt). Retencja wody wyniesie 12 000 m3. Zwiększenie uwilgotnienia zdegradowanych borowych siedlisk wilgotnych prowadzić będzie do wzrostu udziału gatunków roślin stanowiących pokarm głuszca. Konsekwencją działań będzie odtworzenie optymalnej struktury siedlisk, mające pozytywny wpływ na wyższą przeżywalność głuszców, a co za tym idzie, na sukces projektu.