In english

Odsłon artykułów:
952762

Odwiedza nas 3 gości oraz 0 użytkowników.

C.1 Przygotowanie powierzchni adaptacyjnych i obozowisk w Borach Dolnośląskich

Adaptacja do lokalnych warunków wsiedlanych w programie ptaków przeprowadzona zostanie przy wykorzystaniu specjalnych powierzchni adaptacyjnych, zgodnie z metodą „bom to be free" (Krzywiński 2008, 2009). Przemieszczenie do Borów Dolnośląskich piskląt odchowanych metodą „bom to be free" wraz z matkami (C4) planowane jest na III kwartał lat 2013-2017 - doświadczenia z programów restytucji i reintrodukcji kuraków prowadzone wcześniej w Europie wskazują, że przeżywalność ptaków była większa, jeśli wypuszczane one były w sezonie wegetacyjnym (Seiler et al., 2000; Bejcek et al„ 2007, Dziedzic et al., 2008).
Po przemieszczeniu ptaki umieszczone zostaną w wolierach na powierzchni adaptacyjnej. Na terenie Nadleśnictwa Ruszów planuje się założenie dwóch takich powierzchni (ok. 14 ha każda). W latach 2013-2017 działania adaptacyjne prowadzone będą rotacyjnie na powierzchniach nr 1 i nr 2. Zmiana lokalizacji powierzchni adaptacyjnej związana jest ze wzrastającym ryzykiem powstania epizoocji po kilku latach przebywania ptaków w wolierach w jednym miejscu. Lokalizacja powierzchni w Borach Dolnośląskich wybrana została na podstawie analizy historycznych zasięgów występowania gatunku na omawianym terenie.
Ptaki dzikie, odłowione w Białorusi i translokowane (C5), oraz młode głuszce odchowane metodą wolierową przebywały będą w wolierach adaptacyjnych przez okres ok. 10 dni od przemieszczenia, a następnie po założeniu nadajników telemetrycznych (D1) zostaną wypuszczone. Natomiast ptaki odchowane metodą „bom to be free", zgodnie z doświadczeniami z pilotażowego programu restytucji głuszca w Nadleśnictwie Ruszów przebywać będą na powierzchni adaptacyjnej przez okres około 3 miesięcy, do momentu naturalnej dyspersji młodych (Merta et al. 2011a, b).
Pierwszy etap przygotowania powierzchni adaptacyjnej polegał będzie na dostosowaniu terenu do wymogów montowanych tam urządzeń (koszenie roślinności pod liniami elektryzatora) . Powierzchnia adaptacyjna otoczona zostanie fladrami (zabezpieczenie przed ssakami drapieżnymi). Centralna część (ok. 4 ha) będzie dodatkowo chroniona elektryzatorem oraz fladrami. W centrum powierzchni adaptacyjnej zbudowane będą w konstrukcji siatkowa-drewnianej woliery adaptacyjne o powierzchni około 50 m2 każda (łącznie 26 wolier w ciągu 5 lat trwania programu na terenie Nadleśnictwa Ruszów) oraz po 4 małe woliery „sanitarne". W celu zabezpieczenia przed ssakami drapieżnymi na dolnej i górnej krawędzi wolier zamontowany zostanie elektryzator , natomiast od góry przebywające czasowo w wolierze osobniki zabezpieczone będą siatką poliestrową. Ponadto drapieżniki odstraszane będą sygnalizatorami dźwięku oraz urządzeniami emitującymi ultradźwięki. W pobliżu wejść do wolier zamontowane zostaną kamery na podczerwień uruchamiane czujnikiem ruchu, które pozwolą na całodobową obserwację ptaków i otoczenia. Na okres czasowego przebywania ptaków w wolierach i na powierzchniach adaptacyjnych wyłożony zostanie żwir (źródło gastrolitów) oraz piach (potencjalne kąpieliska). Ponadto w wolierach i w obrębie powierzchni planuje się ustawienie małych, zadaszonych konstrukcji drewnianych, pod którymi wykładany będzie pokarm (zabezpieczenie przed opadami, promieniowaniem słonecznym) oraz poidła (stąd konieczność zakupu dużego kontenera na wodę). Na wszystkich ścieżkach dojścia do powierzchni adaptacyjnych umieszczone zostaną maty dezynfekcyjne. Przez czas trwania programu wszystkie osobniki oraz powierzchnie adaptacyjne będą znajdowały się pod stałym nadzorem weterynaryjnym, a w razie potrzeby podjęte zostaną działania interwencyjne.
W celu prowadzenia obserwacji zachowań wsiedlonych ptaków (przy jednoczesnym ograniczeniu do minimum kontaktu z człowiekiem) na powierzchniach adaptacyjnych wybudowane zostaną dwie kryte ambony z niewielkimi otworami okiennymi. Stała obecność osób dozorujących (C7) w pobliżu powierzchni adaptacyjnej stwarza konieczność zorganizowania obozowiska dla opiekunów. W skład obozowiska wchodzić będą między innymi: 1) pomieszczenie socjalne (przyczepa campingowa), 2) namiot socjalny, 3) namiot, w którym będzie gromadzona i przechowywana karma oraz niezbędny sprzęt, 4) wyodrębnione miejsce przygotowywania podawanego pokarmu.
Właściwe przygotowanie powierzchni adaptacyjnej jest jednym z podstawowych elementów wsiedlenia ptaków odchowanych metodą „bom to be free". Młode osobniki przez cały czas mają kontakt socjalny (głosowy, wzrokowy) z zamkniętymi w wolierach matkami i stopniowo (podobnie, jak ma to miejsce w naturze) przystosowują się do samodzielnego życia w środowisku naturalnym (zdobywanie pokarmu, unikanie drapieżników). Dzięki urządzeniom powierzchni adaptacyjnej (fladry, pastuch elektryczny) młode ptaki w pierwszych, najbardziej krytycznych w programach restytucji tygodniach od wypuszczenia chronione są przed presją ssaków drapieżnych oraz dokarmiane naturalnym pokarmem, co z pewnością przekłada się na bardzo wysoką ich przeżywalność. W pilotażowym programie restytucji prowadzonym w Nadleśnictwie Ruszów pierwsze 3 miesiące po wypuszczeniu przeżyło 100% głuszców odchowanych metodą „born to be free” (Merta et al. 2011), podczas gdy w innych programach restytucji prowadzonych w Unii Europejskiej największa śmiertelność sięgająca 50-90% ma miejsce w okresie pierwszych 2-3 tygodni po wypuszczeniu (Straus and Sodeikat, 2011, Schroth, 1991, Siano, et al., 2006). Wydaje się więc, że niewłaściwy proces adaptacji ptaków do środowiska we wcześniej realizowanych projektach restytucji na terenie Europy może być istotną przyczyną niepowodzeń projektów restytucji głuszca.

 

Głęboki Bród

 

In english