Adaptacja do lokalnych warunków wsiedlanych w programie ptaków przeprowadzona zostanie przy wykorzystaniu specjalnych powierzchni adaptacyjnych, opracowanych przy metodzie „born to be free" (Krzywiński 2008, 2009). Przemieszczenie do Puszczy Augustowskiej piskląt odchowanych metodą „born to be free" wraz z matkami (C4) planowane jest w III kwartale lat 2013-2017 - doświadczenia z programów restytucji i reintrodukcji kuraków prowadzone wcześniej w Europie wskazują, że przeżywalność ptaków była większa, jeśli wypuszczane one były w sezonie wegetacyjnym (Seiler et al, 2000; Bejcek et al„ 2007, Dziedzic et al., 2008). Po przemieszczeniu ptaki umieszczone zostaną w wolierach na powierzchni adaptacyjnej. Na terenie Puszczy Augustowskiej wykonane zostaną 4 powierzchnie adaptacyjne : Nadleśnictwo Głęboki Bród - 2013 r. i 2017 r, Nadleśnictwo Pomorze - 2014 r., Nadleśnictwo Płaska - 2015 r., Nadleśnictwo Augustów - 2016 r. W Puszczy Augustowskiej wsiedlenia prowadzone będą na terenie dwóch opuszczonych w ostatnich latach tokowisk w nadleśnictwach Głęboki Bród oraz Płaska, w celu odbudowy sieci tokowisk na terenie puszczy, a w kolejnych latach w rejonie czynnych tokowisk (D2) w nadleśnictwach Pomorze oraz Augustów, w celu zwiększenia liczby ptaków na aktualnie czynnych tokowiskach . Ptaki dzikie, odłowione w Białorusi i translokowane (C5), przebywały będą w wolierach adaptacyjnych przez okres ok. 1 tygodnia od przemieszczenia, a następnie, po założeniu nadajników telemetrycznych (D1) zostaną wypuszczone. Natomiast ptaki odchowane metodą „barn to be free", jak wskazuje doświadczenia z pilotażowego programu restytucji głuszca w Nadleśnictwie Ruszów, przebywają na powierzchni adaptacyjnej przez okres ok. 3 miesięcy, do momentu naturalnej dyspersji młodych (Merta et al. 2011a, b). Pierwszy etap przygotowania powierzchni adaptacyjnej polegał będzie na dostosowaniu terenu do wymogów montowanych tam urządzeń (koszenie roślinności pod liniami elektryzatora). Powierzchnia adaptacyjna otoczona zostanie fladrami (zabezpieczenie przed ssakami drapieżnymi). Centralna część (ok. 4 ha) będzie dodatkowo chroniona elektryzatorem oraz fladrami. W centrum powierzchni adaptacyjnej zbudowane będą w konstrukcji siatkowo-drewnianej woliery adaptacyjne o pow. ok. 50 m2 każda (łącznie 48 wolier w ciągu 5 lat trwania programu na terenie Puszczy Augustowskiej) oraz po 4 małe woliery „sanitarne". W celu zabezpieczenia przed ssakami drapieżnymi na dolnej i górnej krawędzi wolier zamontowany zostanie elektryzator, natomiast od góry przebywające czasowo w wolierze osobniki zabezpieczone będą siatką poliestrową. Ponadto drapieżniki odstraszane będą sygnalizatorami dźwięku oraz urządzeniami emitującymi ultradźwięki. W pobliżu wejść do wolier zamontowane zostaną kamery uruchamiane czujnikiem ruchu, które pozwolą na całodobową obserwację ptaków i otoczenia. Na okres czasowego przebywania ptaków w wolierach i na powierzchniach adaptacyjnych wyłożony zostanie żwir (źródło gastrolitów) oraz piach (potencjalne kąpieliska). Ponadto w wolierach i w obrębie powierzchni planuje się ustawienie małych, zadaszonych konstrukcji drewnianych, pod którymi wykładany będzie pokarm (zabezpieczenie przed opadami, promieniowaniem słonecznym) oraz poidła (stąd konieczność zakupu dużego kontenera na wodę). Na wszystkich ścieżkach dojścia do powierzchni adaptacyjnych umieszczone zostaną maty dezynfekcyjne. Przez czas trwania programu wszystkie osobniki oraz powierzchnie adaptacyjne będą znajdowały się pod stałym nadzorem weterynaryjnym, a w razie potrzeby podjęte zostaną działania interwencyjne. W celu prowadzenia obserwacji zachowań wsiedlonych ptaków przy jednoczesnym ograniczeniu do minimum kontaktu z człowiekiem na powierzchniach adaptacyjnych wybudowane zostaną dwie kryte ambony z niewielkimi otworami okiennymi. Stała obecność osób dozorujących (C8) w pobliżu powierzchni adaptacyjnej stwarza konieczność zorganizowania obozowiska dla opiekunów. W skład obozowiska wchodzić będą między innymi: 1) pomieszczenie socjalne (przyczepa campingowa), 2) namiot socjalny, 3) namiot, w którym będzie gromadzona i przechowywana karma oraz niezbędny sprzęt, 4) wyodrębnione miejsce przygotowywania podawanego pokarmu. Właściwe przygotowanie powierzchni adaptacyjnej jest jednym z podstawowych elementów wsiedlenia ptaków, odchowanych metodą „born to be free". Młode osobniki przez cały czas mają kontakt socjalny (głosowy, wzrokowy) z zamkniętymi w wolierach matkami i stopniowo (podobnie, jak ma to miejsce w naturze) przystosowują się do samodzielnego życia w środowisku naturalnym (zdobywanie pokarmu, unikanie drapieżników). Dzięki urządzeniom powierzchni adaptacyjnej (fladry, pastuch elektryczny) młode ptaki w pierwszych, najbardziej krytycznych w programach restytucji tygodniach od wypuszczenia chronione są przed presja ssaków drapieżnych, oraz dokarmiane naturalnym pokarmem, co z pewnością przekłada się na bardzo wysoką ich przeżywalność. W pilotażowym programie restytucji, prowadzonym w Nadleśnictwie Ruszów pierwsze 3 miesiące po wypuszczeniu przeżyło 100% głuszców odchowanych metodą „born to be free" (Merta et al. 2011), podczas gdy w innych programach restytucji, prowadzonych w Unii Europejskiej największa śmiertelność sięgająca 50-90% ma miejsce w okresie pierwszych 2-3 tygodni po wypuszczeniu (Straus and Sodeikat, 2011, Schroth, 1991, Siano, et al., 2006). Wydaje się więc, że niewłaściwy proces adaptacji ptaków do środowiska we wcześniej realizowanych projektach restytucji na terenie Europy może być istotną przyczyną niepowodzeń projektów restytucji głuszca.